Edukacja włączająca
Co rozumiemy przez szkołę włączającą?
Szkoła włączająca to taka, która zauważa różnorodność, czyli różnice i podobieństwa pomiędzy grupami i jednostkami, a także aktywnie z nimi pracuje.
Dlaczego to ważne i co jest do tego potrzebne?
Środowisko szkolne jest samo w sobie różnorodne i sprzyja włączaniu, gdyż jego założeniem jest otwartość i uniwersalność. Ułatwia spotkania różnych środowisk, kultur, osób z różnych klas społecznych, odgrywających różne role, mających różne doświadczenia i możliwości.
Dlatego też ważne jest, by szkoła jako instytucja dostępna dla wszystkich zajmowała się integracją nie tylko z formalnego punktu widzenia, lecz także umiała przełożyć rozwiązania formalne na praktyki dnia codziennego umożliwiające każdemu uczniowi i uczennicy pełne uczestnictwo w życiu szkolnym.
Nasze metody, sposoby komunikacji, prezentacji, rozwiązania funkcjonalne powinny być skierowane do mniejszości (osób, które z różnych powodów mają większe trudności czy potrzeby edukacyjne), gdyż zazwyczaj te metody będą się sprawdzać w przypadku wszystkich uczniów, również przedstawicieli większości.
Są to rozwiązania dobre dla wszystkich, chociaż wymagają innego spojrzenia na główną grupę odbiorców szkoły oraz tego, kto powinien się dopasować.
Jak to może działać?
Jedną z takich praktyk może być tworzenie klasowych zwyczajów, które pomaga dzieciom potrzebującym przewidywalności (np. osobom ze spektrum autyzmu), jednak korzystają z tego wszystkie dzieci, gdyż daje im to poczucie bezpieczeństwa.
Publikacja
Wytyczne dla szkoły włączającej
Dowiedz się więcej o modelu szkoły włączającej i sprawdź, jak możesz wspierać uczniów i uczennice, którzy mogą mieć problemy lub mniejszy dostęp do pełnego udziału w życiu szkolnym.
Naszą koncepcję szkoły włączającej opieramy na czterech filarach. Filary uzupełniają się wzajemnie i każdy z nich jest w równym stopniu ważny i potrzebny w tworzeniu otwartej przestrzeni dla edukacji i społecznych interakcji w szkole. Model ten oparty jest na modelu biblioteki wielokulturowej stworzonym przez Maję Brankę i Dominikę Cieślikowską.
Filary szkoły otwartej
Szkoła włączająca opiera się na czterech filarach. Filary uzupełniają się wzajemnie i każdy z nich jest w równym stopniu ważny i potrzebny w tworzeniu otwartej przestrzeni dla edukacji i społecznych interakcji w szkole.
Działania, które wspierają edukację włączającą można realizować na różnych poziomach pracy szkoły.
Chcąc wprowadzać praktyki w codziennej pracy z uczniami i uczennicami warto zwrócić uwagę na to jakie metody edukacyjne wybieramy, jak budujemy relacje w grupie, jakie tematy poruszamy na lekcjach, jak dbamy, by każdy miał szansę zabrać głos, jak i kogo motywujemy.
Taką praktyką może być np. korzystanie z różnych metod nauczania, podawanie różnorodnych przykładów i różnorodne prezentowanie materiałów, aby dotrzeć do uczniów i uczennic z różnorodnymi potrzebami edukacyjnymi lub tworzenie sytuacji, aby każda osoba miała możliwość wniesienia swojego pomysłu na zmiany w klasie, który będzie potraktowany poważnie i rozpatrzony przez grupę.
Myśląc o praktykach włączających w funkcjonowaniu szkoły przyglądamy się następującym kwestiom: czy w szkole obowiązują równościowe zasady pracy, kto i jak podejmuje decyzje ogólnoszkolne, kogo zaprasza się do konsultacji, kto jest w szkole widoczny, jakie głosy są słyszane, np. w trakcie wydarzeń ogólnoszkolny czy obchodzonych świąt. Szkoła włączająca to taka, która zapewnia otwartą przestrzeń na różnorodność oraz wspiera zarówno uczniów i uczennice, jak i nauczycieli i nauczycielki.
Jednym z działań w tym zakresie może być np. ogólnoszkolna diagnoza potrzeb i wspólne wraz z uczniami, kadrą szkolną i rodzicami konsultowanie programu profilaktyczno-wychowawczego.
Dla funkcjonowania szkoły włączającej wspierające może być otwarcie szkoły na otoczenie i korzystanie z różnorodności, która jest w lokalnej w społeczności. Może się to odbywać poprzez nawiązywanie współpracy z rodzicami, organizacjami, instytucjami, które działają w lokalnej społeczności, tak aby wykorzystywać ich potencjał i korzystać z ich wiedzy, doświadczeń i wspólnie tworzyć wydarzenia.
Pomysłem na takie aktywności może być otwarty piknik szkolny, na który zaproszeni są eksperci i ekspertki działający w obszarze różnorodności, w trakcie którego uczniowie i uczennice mogą zaprezentować swoje działania.
PROGRAM DLA NAUCZYCIELI
Sprawdź, jakie programy realizujemy w ramach działań na rzecz edukacji włączającej, a także skorzystaj z naszych materiałów